Jak poprowadzić swój quiz?

Prowadzenie własnego quizu to niemała przyjemność. Można pochwalić się i podzielić swoją wiedzą, przedstawić i być może zainteresować innych graczy naszą ulubioną dziedziną. Można też po prostu zorganizować świetną zabawę, w której dodatkowo ma się wpływ na wiele zasad. :)

Sam proces odpalenia quizu jest dość prosty. Znacznie trudniejsze jest ułożenie atrakcyjnych pytań. Dlatego, drogi Czytelniku, zanim zaczniesz pisać swoje pierwsze quizy zapoznaj się koniecznie z treścią następnego działu, tj. Jak pisać pytania?.

Najpierw należy zaopatrzyć się w program mIRC. Jest to najpopularniejszy klient IRC pod Windows i jednocześnie jedyny program, pod którym działa wiele skryptów umożliwiających prowadzenie quizów. Skrypty quizowe są niejako dodatkiem do tego programu. Najlepiej ściągnąć najnowszą wersję mIRCa ze strony domowej programu mirc.com/get.html. Generalnie program jest płatny, ale można używać go również darmowo i to bez ograniczeń jego funkcji. Niestety nie posiada on polskiej wersji językowej, jednak jego używanie i ewentualna konfiguracja jest dość prosta i intuicyjna.

Jeśli potencjalnemu quizowiczowi nie chce się instalować i konfigurować programu samemu nie ma problemu. Autor strony przygotował już skonfigurowany pod kątem rozmów i quizów ircowych mIRC. Wystarczy go tylko ściągnąć i rozpakować. W katalogu z programem zawarte są najpopularniejsze skrypty quizowe, tj. Milionerzy, Dizzy, Familiada, Mieszacz, Koło Fortuny i Antygoogler wraz ze skróconymi opisami tych quizów. Konfiguracja nie różni się znacznie od domyślnej, nie ma tam też żadnych dodatkowych plików prócz tych związanych z quizami. Po rozpakowaniu pliku i skopiowaniu katalogu mIRC w dowolne miejsce należy go uruchomić i wtedy można wczytać wybrany skrypt quizowy.

Istnieje wiele typów skryptów quizowych. Najważniejsze opisane są obok w osobnych działach witryny. Większość z nich działa już od wersji mIRC v5.9. Obecnie wszystkie powszechnie używane skrypty quizowe (za wyjątkiem koła fortuny) są wyposażone w opcję automatycznego pobierania pytań z wcześniej przygotowanego pliku tekstowego. Przy braku gotowych plików z pytaniami lub dla zorganizowania bardziej spontanicznej zabawy można wprawdzie wprowadzać pytania wraz z odpowiedziami ręcznie, jednak od kilku już lat, zwłaszcza przy planowanych wcześniej premierach, przeprowadza się głównie autoquizy.

Plik z pytaniami (i odpowiadającymi im poprawnymi odpowiedziami) należy przygotować zgodnie z formatem danego skryptu quizowego. Plik tworzymy w edytorze tekstu nieformatowanego, np. w windowsowym Notatniku (Notepad). Nie piszmy w Wordzie czy w Wordpadzie, gdyż programy te często same zamieniają niektóre znaki (myślniki, cudzysłowia, inne) na takie ich odpowiedniki, które mogą być potem błędnie wyświetlane na kanale IRC i których nie da się normalnie wprowadzić z klawiatury. Może to doprowadzić do sytuacji, w której podczas trwania quizu przy którymś pytaniu po prostu nie będzie można podać poprawnej odpowiedzi.

W nazwie pliku z pytaniami nie używamy spacji. Jeśli w nazwie pliku użyjemy spacji quiz prawdopodobnie w ogóle nie ruszy. Rozszerzenie pliku nie ma znaczenia, z racji tego że są to pliki tekstowe najczęściej stosuje się rozszerzenie txt. Na końcu tego pliku nie zostawiajmy więcej niż jednej linijki wolnej, najlepiej nie zostawiajmy żadnej. Przy wprowadzaniu pytań pilnujmy się i trzymajmy ściśle formatu danego quizu, gdyż podczas trwania autoquizu w przypadku natrafienia na jakąkolwiek literówkę quiz może wyświetlać błędy, pominąć pytanie lub po prostu nam stanąć. To dosyć częsty problem początkujących autorów quizowych.

Gdy mamy już gotowy plik z pytaniami (lub chęć na quiz wklepywany ręcznie :)) zostaje nam wczytanie wybranego skryptu quizowego do mIRCa. Skrypty te ściąga się zwykle w postaci spakowanej. Po rozpakowaniu archiwum powinniśmy otrzymać skrypt właściwy (zwykle w postaci jednego lub dwóch plików) oraz pliki pomocnicze, jak instrukcja obsługi czy przykładowy plik z pytaniami dla danego quizu. Plik(i) skryptu (o rozszerzeniu .ini lub .als) oraz plik z pytaniami na nasz quiz kopiujemy do katalogu mIRCa. Potem, po uruchomieniu mIRCa, wpisujemy w nim odpowiednią komendę by wczytać do niego wybrany skrypt quizowy.

Czasami w systemie Windows posiadającym kilka kont użytkowników (lub choćby jedno, ale na hasło) mIRC instaluje się w taki sposób, że katalogiem źródłowym programu, w którym znajdują się pliki konfiguracyjne i z którego mIRC pobiera skrypty nie jest wcale katalogiem wskazanym przy instalacji (np. C:\Program Files\mIRC) lecz znajduje się w folderach systemowych danego konta, np. w C:\Documents and Settings\Nazwa_konta\Dane aplikacji\mIRC (dla Windowsa XP zainstalowanego na partycji C:). Warto to sprawdzić gdy mimo skopiowania skryptu quizowego do katalogu mIRCa i wprowadzeniu odpowiedniej komendy quiz nie chce się załadować.

Jeśli konfigurujemy mIRCa sami to przed puszczeniem pierwszego quizu powinniśmy włączyć zabezpieczenia antyfloodowe. Znajdziemy je w opcjach (druga ikonka od lewej, pod menu), w zakładce IRC -> Flood. Najważniejsze jest zaznaczenie opcji "Enable flood protection" wraz z odpowiednimi wartościami oraz "Queue: Own messages". Przykładowe (i zalecane) ustawienia:

Zabezpieczenie antyfloodowe w mIRCu.

Quiz uruchamiamy specjalną komendą. Jak każde polecenie na IRC i te komendy rozpoczynają się prawym ukośnikiem, z angielskiego slash, czyli znakiem "/". Dla każdego skryptu quizowego odpowiadające danemu działaniu komendy zwykle różnią się między sobą. Przedstawione są one dokładnie w działach opisujących poszczególne skrypty quizowe.

Po wyczerpaniu się pytań danego quizu, nieważne czy pobieranych z pliku czy wpisywanych ręcznie, przedstawić się winno wyniki. Kolejność wraz z punktacją wyświetla się za pomocą kolejnej komendy.

Dopiero potem kończy się dany quiz (także za pomocą odpowiedniej komendy), a następnie można wyładować skrypt quizowy z pamięci mIRCa. Wyładowanie skryptu quizowego z mIRCa jest zalecane gdy osoba zamierza używać różnych skryptów quizowych. Gdy do jednego mIRCa są wczytane dwa różne skrypty quizowe niektóre komendy tych skryptów mogą się dublować, co może prowadzić do różnych problemów przy wyświetlaniu quizu lub do innych błędów.

Po zakończonym quizie często warto poprawić plik z pytaniami. Jeśli jest to premiera quizowa, czyli quiz odpalany po raz pierwszy, nierzadko pojawiają się mniejsze lub większe błędy (choćby literówki). Można je skorygować w pliku z pytaniami by potem puścić quiz ponownie (np. w innym terminie lub na innym kanale), tym razem bezbłędnie. Poprawiony zestaw pytań i odpowiedzi można też później dołączyć do bazy quizbota.

Opisy obsługi najbardziej popularnych skryptów quizowych pod mIRC znajdują się w osobnych działach: Dizzy, Familiada, Milionerzy, Mieszacz, Scrabble, Koło Fortuny, Antygoogler, Redhead.

Od 2010 roku istnieje też skrypt quizowy polskiego autorstwa umożliwiający prowadzenie quizu klasycznego (typu dizzy) za pomocą innego klienta IRC - programu Irssi. Dzięki temu można odpalić quiz także z poziomu innych systemów operacyjnych niż Windows, w tym z Linuksa. Skrypt ten, iQuiz, można wraz ze wszystkimi innymi zgromadzonymi przez autora strony skryptami pobrać poprzez dział Download.

Słowniczek pojęć:

Skrypt quizowy
Program wykonywany wewnątrz innej aplikacji (zwykle mIRCa) i umożliwiający prowadzenie quizów. "Czysty" mIRC nie posiada funkcjonalności odpalania quizów. Wszystkie skrypty quizowe opisane na niniejszej stronie są programami freeware.
Premiera quizowa
Definicja skrócona - quiz przeprowadzany po raz pierwszy (unikatowe, nieznane graczom pytania)
Definicja rozszerzona - nowy, nie prezentowany wcześniej na kanale oraz nie znajdujący się w bazach IRC-owych quizbotów zestaw pytań z określonej tematyki lub z wiedzy ogólnej, zebrany i zaprezentowany na kanale (zazwyczaj w ustalonym wcześniej terminie) w postaci quiza przez jego autora (bądź inną osobę) za pomocą jednego ze skryptów quizowych. W premierę quizową nie może naturalnie grać jej autor oraz inne osoby, które miały wgląd w listę pytań i odpowiedzi lub pomagały przy tworzeniu quizu. Ponadto aby premiera była uznana za ważną jej przebieg nie może poddawać pod wątpliwość uczciwości rozgrywki (np. przeciek pytań) oraz w zabawie powinna wziąć udział odpowiednia ilość graczy, tak by stworzyć rywalizację. Po zakończeniu premiery wyniki takiego quizu zwykle nie są zapominane, lecz upubliczniane w odpowiednim do tego miejscu (np. na stronie internetowej kanału), a także służą do przeprowadzania różnych rozgrywek, statystyk, rankingów i innych klasyfikacji quizowych.
Autoquiz (quiz automatyczny)
Quiz, który działa w sposób automatyczny. Polega to na tym, że zestawy pytań i odpowiedzi pobierane są przez skrypt quizowy automatycznie ze wskazanego, wcześniej przygotowanego pliku tekstowego. Niektóre (zwłaszcza starsze) skrypty quizowe nie posiadają funkcji autoquizu, wtedy pytania oraz odpowiedzi osoba prowadząca quiz musi wprowadzać ręcznie, na bieżąco.
Quiz klasyczny
Najstarszy rodzaj quizów IRC-owych. Zabawa polega w nim na wyświetlaniu kolejnych pytań (w formie zdania nakierowującego na poprawną odpowiedź) i oczekiwaniu na wpisanie jednego, konkretnego hasła. Do quizów klasycznych należą m.in. Dizzy Autoquiz Pro, Antygoogler, iQuiz, Redhead Quiz. Z racji popularności skryptu quizowego Dizzy quizy te często określane są, choć niezbyt poprawnie, jako "quizy typu dizzy".